Bosna Hersek’te 1992’den 1995’e kadar devam eden iç savaş sırasında onbinlerce kişi hayatını kaybetti. Üç yıldan fazla süren bu savaş sırasında 50 bin kişi işkence gördü, 20 bin kişi tecavüze uğradı. Yaklaşık 1,2 milyon kişi yerinden yurdundan oldu.

Bosna Hersek Kayıp Kişiler Enstitüsü Müdürü Amor Mašović’in verdiği bilgiye göre, Bosna Hersek’te yaşanan savaşta 32 bin 152 kişi kayboldu. Bunların 25 bini toplu ve diğer mezarlarda bulundu, kimlikleri belirlendi ve ailelerine teslim edilip defnedildi.

Savaş süresince sürdürülen katliamlardan biri de Bosna Hersek’in doğusunda, Sırbistan sınırına 10 kilometre uzaklıkta bulunan Srebrenica’da Sırplar tarafından gerçekleştirildi. Srebrenica, Birleşmiş Milletler tarafından güvenli bölge olarak ilan edildikten iki yıl sonra, 1995 yılının Temmuz ayında 2. Dünya Savaşı’ndan sonra meydana gelen en büyük toplu katliamının kurbanı oldu.

Sırp kuvvetleri Srebrenica’da beş gün içinde 8 bin 372 Boşnak’ı öldürdü, yüzlerce kadına ve küçük yaştaki kız çocuğuna tecavüz etti. Bir gün içerisinde 20 binin üzerinde mülteci Srebrenica’dan zorla çıkarıldı.

1992-1995 yılları arasında sistematik olarak yürütülen büyük çaplı bir etnik temizliğe maruz kalan Bosna’nın doğu yakasında, Sırp kuvvetleri Boşnaklar’a karşı her türlü savaş suçunu işledi. Srebrenica’dan Tuzla’ya uzanan yolda 10 gün içerisinde 10 binden fazla kişi katledildi.

Evlatları ve kocalarıyla yaşadıkları mutlu hayatları yok edilen ve yapayalnız kalan Srebrenicalı anneler, haklı davalarını dünyaya anlatmak için dernekler kurdu ve sosyal hayatın içine girdi. Srebrenicalı annelerin çığlıkları sayesinde Birleşmiş Milletler ve Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi, 2004 yılında Srebrenica’da yaşananları “soykırım” olarak tanımladı.

Soykırımda eşini ve iki oğlunu kaybeden Srebrenica Anneleri Derneği Başkanı Hatica Mehmedovic de haklı davası için mücadele eden annelerdendi. Birleşmiş Milletler ve Lahey’deki Uluslararası Savaş Suçları Mahkemesi’ndeki adalet arayışının sembol isimlerinden biriydi.

Savaşta ve soykırımda yakınlarını kaybeden tüm annelere esin kaynağı olan Hatica Mehmedovic, soykırımın ardından 23 yıl boyunca adalet mücadelesi vermekle kalmadı. Yakalandığı hastalığa karşı da mücadele veren Hatica Mehmedovic, 23 Temmuz 2018 Pazartesi günü Sarajevo’da tedavi gördüğü hastanede hayatını kaybetti.

66 yaşında hayata veda eden Hatica Mehmedovic’in cenazesi 25 Temmuz 2018 Çarşamba günü Srebrenica’daki Çarşı Camisi’nde kılınacak namazın ardından dünyaya geldiği Bektici köyünde toprağa verilecek. Srebrenicalı annelerin hukuk mücadelesinin sembol ismi Hatica Mehmedovic her zaman saygıyla hatırlanacak.

Aziz hatırası önünde saygıyla eğiliyoruz. Allah rahmet eylesin, cennet mekanı olsun.